Polyester of nylon hijabs dragen? Welke nieuwe wetenschappelijke bevindingen in de hersenen?

Lees dit voordat je morgen je hijab omdoet. Als je sjaal van polyester of nylon is, draag je, en adem je waarschijnlijk, elke dag kleine plasticvezels in. Die "onzichtbare" microvezels verdwijnen niet zomaar. Ze komen terecht in de binnenlucht, de plek waar we het grootste deel van ons leven doorbrengen, en worden een constante blootstelling die je inademt of per ongeluk binnenkrijgt. Meerdere wetenschappelijke teams hebben dit daadwerkelijk gemeten: in appartementen in Denemarken gebruikten Vianello et al. een ademende thermische pop en vonden in elk huis dat ze onderzochten microplastics in de lucht (1,7–16,2 deeltjes per m³, voornamelijk polyester). De conclusie was duidelijk: binnenlucht is een directe blootstellingsroute en synthetische stoffen zijn aanwezig en inhaleerbaar.

Uit een onderzoek van het RIVM is de eerste wetenschappelijke literatuur naar voren gekomen en zijn er cijfers aan toegevoegd: de typische concentraties binnenshuis in onderzoeken varieerden van ~1,6 tot 9,3 microplastics per m³ (met pieken tot ~20), waarbij textiel de belangrijkste bron binnenshuis bleek te zijn vanwege vezelverlies bij normaal dragen en verzorgen.

Komt er nu ook plastic in het lichaam terecht? Ja. Een Nederlands team van de Vrije Universiteit Amsterdam, onder leiding van Heather A. Leslie en Marja H., ontwikkelde een gevalideerde pyrolyse-GC/MS-methode en rapporteerde de eerste detectie en kwantificering van plasticdeeltjes in menselijk bloed. Dat is direct bewijs voor systemische biologische beschikbaarheid door dagelijkse blootstelling.

En hoe zit het met de hersenen? In 2025 werd autopsieweefsel geanalyseerd in een peer-reviewed artikel in Nature Medicine, getiteld "Bioaccumulation of microplastics in decedent human brains". Ze ontdekten dat micro- en nanoplastics 7 tot 30 keer hoger waren in de hersenen dan in de lever of nieren, met ~50% hogere hersenconcentraties in 2024 vergeleken met de monsters uit 2016 en een opvallende afzetting langs de cerebrovasculaire wanden; gevallen van dementie hadden zelfs een nog hogere concentratie.

Er is ook een ademhalingshoek die dichter bij huis ligt voor nylon en polyester dat direct bij de mond en neus wordt gedragen. Experimenten met organoïden in de luchtwegen bij mensen en muizen tonen aan dat microvezels van nylon en polyester de ontwikkeling van luchtwegepitheel kunnen belemmeren. Dat bewijst niet de dagelijkse schade van een sjaal, maar het bevestigt wel de biologische aannemelijkheid dat bepaalde synthetische vezels en hun additieven niet inert zijn voor luchtwegweefsel.

Dus wat moet je met deze informatie doen? Geen paniek, je hebt een plan nodig. Verminder eerst plasticgebruik waar het het makkelijkst en het vaakst voorkomt: wat je de hele dag draagt, direct naast je ademhalingszone. Polyester en nylon zijn plastics; ze laten plastic microvezels los. Geregenereerde cellulose zoals bamboe en viscose zijn geen plastics; hoewel elk textiel vezels kan loslaten, is cellulosepluis per definitie geen microplastic. Combineer slimmere stoffen met een mildere verzorging (wasbeurten met minder wrijving, sla de heteluchtdroger over wanneer dat kan, gebruik filters/zakken als je synthetische stoffen in de wasmachine moet wassen) om pluizen en blootstelling te verminderen.